Afazi geçirilen nörolojik bir hastalık sonrasında kişilerin iletişim performanslarını etkileyen edinilmiş bir dil bozukluğudur. Erken çocukluk dahil yaşlılık dönemine kadar tüm yaş gruplarında görülebilmekte ve doğru müdahale yöntemleriyle etkin sonuçlar alınabilmektedir.
Bu Yazımızda Neler Var
Afazinin Yaygın Belirtileri Nelerdir?
Afaziler en kaba şekilde tutuk ve akıcı olarak ayrılmaktadır. Genellikle görülen bazı belirtileri arasında Broca Afazisi gibi tutuk afazi tiplerinde yoğunlukla görülen kişi, nesne ve kavram adlandırma becerisinde zorlanma , Wernike Afazisi gibi akıcı tipteki afazilerde laf salatası olarak sıklıkla bahsedilen konuşma akışına uygun olmayan kelimelerin kullanılması, tüm afazi tiplerinde ortak olarak karşılaşılan tekrarlama becerisinde güçlük yaşanması, tutuk afazi tiplerinde gördüğümüz eforlu bir konuşma güçlüğü, konuşmada yaşanan güçlükten kaynaklı basit, kolay ve rutin kelime kullanımları sıralanabilir. Ek olarak tutuk afaziye sahip bireylerde depresif ruh hali görülmektedir.
Afazide Ailenin Yaklaşımı Nasıl Olmalıdır?
Afazi, afazili bireyler kadar yakınlarını da oldukça etkileyen bir iletişim ve dil sorunudur. Afazili bireylerle konuşurken anlama becerilerinin etkilenebileceğini, işitsel işlemleme sorunlarınında eşlik edebileceğini unutmadan kişilerin sizi dikkatle dinlemelerini, yüzünüze dikkatle bakmasını isteyebilirsiniz ve sizlerde konuşmalarınızda daha belirgin jest ve mimik kullanmalıdır. Aile içinde alınacak kararlarda afazi durumu öncesinde nasıl bir aile içi otoriteye ve söz hakkına sahipse bir konu hakkında karar verirken fikrini almak kişinin sosyal yaşantısı için önemlidir. Ek olarak sosyal ortamlardan uzak kalmamaları için motive etmelisiniz. Üretime sahip afazili bir yakınınız varsa kelimeleri bulmakta güçlük yaşayabileceği unutulmamalı ve mükemmeliyetçi bir yaklaşımdan uzak olup destekleyici bir noktada olunmalı fakat sözcük ya da cümleleri tamamlanmamalı ve cümlelerini tamamlamaları için yeteri kadar zaman tanınmalıdır. Konuşmalarınızda basit ifadeler kullanabilir fakat karşımızdaki kişinin de yetişkin olduğunu unutmamalısınız.
Afazide Terapiye Ne Zaman Başlanmalıdır?
Afazi terapilerinde travmatik beyin hasarı ya da serebrovasküler olayların hemen ardından kişinin durumu stabilize olduktan ve uyanıklık halini sağlayabildikten sonra zaman kaybetmeden dil ve konuşma seanslarına başlanılması terapi verimliliği açısından önemlidir. Yapılan çalışmalar akut dönemde gerçekleştirilen terapilerin verimlilik düzeyinin daha fazla olduğunu göstermekle beraber ilerleyen dönemlerde de verimli terapi süreci devam edebilmektedir. Elbette en doğru planlama için uzman bir dil ve konuşma terapistinden destek alınması gerekir.
Afazi Kimlerde Görülür?
Afazi travmatik beyin hasarı, serebrovasküler olaylar ve beyin kanaması gibi nörolojik bir hastalığın sonrasında ortaya çıkan edinilmiş dil bozukluğudur. Hangi yaş aralığında görüldüğü ile ilgili net bir şey söylenmemektedir. Bu durumları yaşayan tüm kişilerde görülebilmektedir. Araştırmalar daha çok bu olayların yetişkinlik döneminde yaşandığını raporlasada da çocukluk döneminde görülebilmektedir. Cinsiyet olarak incelendiğinde ise bazı araştırmalar erkeklerde afazi hastalığının daha çok olduğunu belirtmekle birlikte net bir ayrım yapmak mümkün değildir.
En Sık Karşılaşılan Afazi Türleri Nelerdir?
Afazi türleri tutuk ve akıcı olmak üzere ana iki kola ayrılmaktadır. Tutuk afaziler ; Broca Afazisi, Transkortikal Motor Afazi, Global Afazi olarak farklılaşırken akıcı afaziler ise Wernike Afazisi, Anamik Afazi, Kondüksiyon Afazisi ve Transkortikal Duyusal Afazi olarak sınıflandırılabilir.
